Alle religie op een stokje

Inmiddels zit nog maar op de helft van mijn jaar rondreizen, maar ik heb inmiddels al best wat tempels en moskeeën bezocht en gelovigen gesproken om er wat van te vinden. Een van mijn redenen om op reis te gaan was om uit te zoeken wat ik nou wel en niet geloof. Als ik religie (of geloof, zo je wil) nu zou definiëren, dan zou ik dat ongeveer zo doen. Nog los van of en hoeveel goden er zijn, wie waarvoor verantwoordelijk is en hoe het allemaal ooit gegaan is. En nog los van alle negatieve kanten van (fundamentele) religie.

Religie is…

Een plek van verbinding

Je kan er niet omheen: religie verbind mensen en dat heeft het altijd al gedaan. In welke tijd je ook leeft en in welke god(en) je ook gelooft; het brengt en bindt mensen samen die (grofweg) hetzelfde geloven. Je kan met elkaar delen wat je levensovertuiging is en het geeft de gemeenschap een richting om op te gaan.

Een plek van rust en bezinning

Wat me opvalt aan tempels, moskeeën, kapelletjes en oude kerkjes is dat het er altijd zo rustig is. Even weg van de drukte van alle dag, even een moment van bezinning. Je zit er even, je mediteert misschien wat. Als het je ding is doe je een ritueeltje bij een godenbeeld of een crucifix. Misschien steek je een kaarsje aan. Even rust, even bezinning.

Een plek van uitbundig vieren

Het andere uiterste mag er ook zijn. Blije muziek, dansen, vreugde! Er mag ook gevierd worden, anders is het leven alleen maar miserabel. Vieren dat er hoop is, vieren dat je leeft… Er valt nog genoeg te vieren.

Een plek waar je leert leven met elkaar

Dat is iets wat ik vooral uit de kerk heb meegenomen, maar wat ik ook merk bij moslims. Je dwingt jezelf om op een andere manier naar een ander te kijken. Je vindt iemand een klootzak of een irritant persoon. Of het is maar een arme sloeber, onder je niveau. Of het is te ver van je bed. Maar je hebt geleerd dat ook diegene door God geliefd is. Het is een broeder of zuster. Dus wat doe je dan? Je moet dan over je eerste instinct heen.

Een plek waar je leert leven met de dood

In het westen dromen we er graag over, maar als je goed kijkt is het leven niet zo maakbaar als je denkt of graag zou willen. Eenmaal gaan we allemaal dood. De een wat eerder dan de ander. En dat is misschien niet helemaal eerlijk. En iedereen krijgt een keer te maken met ziekte. De een wat meer en erger dan de ander. En dat is misschien niet altijd eerlijk. Religie houdt zich ook bezig met de vraag: wat doe je tot aan je dood? En wat doe je als het zover is? En wat gebeurt er daarna? Het geeft de dood, op welke manier dan ook, een plek, midden in het leven. Zoals een kerkgebouw soms omringd is door een begraafplaats.

Een plek waar je je schoenen uitdoet

Ik moet de eerste kerk nog vinden waar je verplicht wordt je schoenen uit te doen voordat je naar binnen gaat*, maar in moskeeën en tempels is het heel gewoon. Je schoenen uit. Het geeft je het besef dat je op een speciale plek bent. Een plek die apart staat van de wereld die je met je schoenen treedt. Een plek die heilig is. En het maakt dat je voorzichtiger loopt. Als ik een kerk zou stichten zou ik een schoenenrek bij de ingang plaatsen. Gelieve uw schoeisel hier te laten.

*) In Pondicherry kwam ik inderdaad een kerk tegen waar de schoenen uit moesten, dus mijn statement is niet helemaal waar.

Een plek waar je je gezegend weet door (een) god

Uit elke religie hoor ik mensen die een soort van zegen ervaren als ze in ‘gebed’ zijn geweest. Als ze (even) een god hebben aanbeden, als ze even in contact geweest zijn, als ze even een kruisje hebben geslagen. Ergens leeft het vertrouwen dat het goed komt als je dat regelmatig doet. Wat er ook gebeurt, die zegen heb je in ieder geval mee.

Een plek waar je vrede vindt

Ook al moet je door ziekte, geldnood, vervolging, ellende heen. Uiteindelijk vinden mensen toch vrede bij hun god.

Een plek van vergeving

Iedereen doet wel eens iets wat niet door de beugel kan. Meer dan eens. Bij elke religie die ik tot nu toe heb gezien bestaat dat besef. En daarmee het besef dat je vergeving nodig hebt. Welk ritueel je daarvoor ook moet uitvoeren of aan wiens genade je ook overgeleverd bent. En misschien geloof je zelfs wel dat je elkaar moet vergeven om zo toch met elkaar verder te kunnen leven.

Een plek waar je terecht kan met al je worstelingen

Wederom spreek ik vooral vanuit mijn eigen ervaring uit de kerk. Soms botst het. Soms zit het tegen. Dan ben je boos. Boos op alles en iedereen. Boos op God. En dan mag die worsteling er zijn. Je kunt ermee terecht bij diezelfde god. Of bij je broeders en zusters. Ik weet niet hoe dat leeft bij andere religies, maar ik vind het mooi dat daar een plek voor is.

Een plek van hoop

Hoop doet leven. Maar waar is de hoop als alles kapot gaat en kapot gemaakt wordt? Hoop dat we uiteindelijk uit onszelf de wereld gaan redden? Dat uiteindelijk de goede mensen aan de top komen? Dat we uiteindelijk zelf besluiten dat oorlog en geweld geen goede oplossing is? Ik vind het soms lastig om die hoop te vinden, ook al gaan er heel veel dingen wel goed. Maar elke religie biedt hoop. Hoop dat de god of goden ons zullen redden of in ieder geval zullen bijstaan.

Een heilige plek

Ja, op zo’n plek doe ik met alle eerbied even mijn schoenen uit, want die plek is heilig. Die plek is er één buiten het dagelijkse leven. Daar heb je een aparte, heilige plek voor nodig.