Wat mij opvalt aan Nepal

Eetgewoontes

Het eten had ik al besproken. Dat is voornamelijk dal bhat. En voor de rest mo:mo’s, ook wel dumplings genoemd (ik weet zo de Nederlandse benaming niet). Waar ik het nog niet over gehad heb zijn de eetgewoontes.

Een echte Nepalees eet met zijn handen. Of beter gezegd: met zijn hand, want je eet alleen met je rechterhand. Je linkerhand is namelijk onrein. en zo heb je altijd nog één schone hand voor andere dingen. Zoals pielen op je mobiel, water drinken, de kraan bedienen voor als je je vieze hand gaat wassen of om de bidet te bedienen, mocht je tussendoor naar de WC moeten.

En dat eten met je hand gaat zo: je hebt je rijst, de linzensoep en je curry, je flikkert alles over de rijst en dan ga je het door elkaar roeren met je hand. Vervolgens pak je een handjevol rijstmix met je hand en je brengt het naar je mond. So far so good, een kind kan de was doen. Maar dan komt de uitdaging: hoe krijg je dat eten vanuit je hand in je mond? Dat doe je met je duim. Met je duim duw je het eten omhoog je mond in. Het vergt wat oefening, maar op den duur krijg je het wel onder de knie. Figuurlijk dan.

Een andere uitdaging van eten met je hand is het breken van je chapati (roti) als dat je basis is i.p.v. rijst. Je moet een stuk van je brood afscheuren, maar dat moet dus ook met één hand. Ok hier geldt: oefening baart kunst.

Als ik weer terug ben in Nederland, ga ik vaker met mijn handen eten. Het is ook veel beter voor het milieu, want a) je hebt geen servetjes nodig. Je handen worden toch vies en na het eten was je ze en klaar. En b) je hoeft geen bestek af te wassen. Scheelt weer wat water. En c) het schijnt dat als je met je handen eet, dat je dan minder eet, omdat je beter aanvoelt wanneer je genoeg hebt. Dan moet je natuurlijk ook minder eten klaarmaken, anders moet je eten weggooien en dat is juist weer niet goed.

En een andere eetgewoonte is smakken en slurpen. Je kan je eraan storen, maar ik zou het niet doen, want elke Nepalees doet het. Blijkbaar is blazen geen optie; je stopt heet spul in je mond en dan zie je maar hoe je het afkoelt. Dus smak je je dal bhat en slurp je je chayi (thee).

Chayi

En als we het toch over chayi hebben: chayi. Ofwel melkthee. En nee, dat is geen thee met melk. Dat is thee met kruiden getrokken in melk. Net als chai latte, maar dan zonder de schuimkraag en in een normaal kopje. Niet heel erg vegan, ik weet het, maar wel lekker. Ik ben inmiddels verslaafd aan chayi (in India noemen ze het chai en hier drink ik het ook gewoon 10 keer per dag). In India heb ik zelfs een keer chai o.b.v. kokosmelk gehad. Een goed alternatief, maar het is het nog niet helemaal.

Verkeerslichten

Maar ik loop op de zaken vooruit, we blijven nog even in Nepal. En in Nepal heb ik tot nu toe weinig verkeerslichten (stoplichten dus) gezien. Ze zijn er wel, maar heel weinig. Het is vooral zelf uitzoeken wie er voorrang heeft en als het toch een druk kruispunt is dan staat er een verkeersregelaar. Ik denk dat het niet echt haalbaar is om verkeerslichten te hebben als de stroom om de haverklap uitvalt.

Spelling

En dan vooral het Engels. Het maakt ze geen biet uit hoe ze iets spellen, als het er maar op lijkt. Soms zijn twee dezelfde woorden in hetzelfde stuk tekst (bijvoorbeeld een menu) op twee manieren gespeld. Ach, als je maar begrijpt wat er staat toch? Alleen… als er chilly staat, betekent dat dan koud? Of heet, als in chili? Ik kwam erachter dat chilly mo:mo’s pittige mo:mo’s zijn, dus vaak betekent het chili.

De wegen

Ik heb al genoemd dat de ‘highway’ van Kathmandu naar Pokhara een slinger- en stuiterweg is. Maar dat is vooral omdat er druk aan de weg gewerkt wordt. En waar aan de weg gewerkt wordt moet een omleiding komen. Maar die gaan ze niet netjes asfalteren, zoals ze in Nederland doen. Teveel moeite. Nee, je gaat gewoon een stukje offroad, totdat het asfalt weer begint.

We zijn allemaal broers en zussen

Standaard word je aangesproken met dai (oudere broer), bhai (jongere broer), didi (oudere zus) of bahini (jongere zus). Soms is het dus verwarrend tegen wie je het hebt, maar meestal gaat het goed. In een enkel geval, als de persoon in kwestie significant ouder is, wordt deze aangesproken met onkel of auntie. Je mag zelf verzinnen welk woord bij welk geslacht hoort 😄

En hoewel er ook in Nepal een kastensysteem bestaat, krijg ik toch het gevoel dat hier het idee leeft dat je het allemaal met elkaar moet doen. Als iemand hulp nodig heeft staat iedereen klaar om bij te springen. Ja, het leven is niet makkelijk, zeker niet in Nepal, maar je doet het toch met elkaar. Want we zijn allemaal broers en zussen.

Tot slot: de mensen

En als we het toch over de mensen hebben: die zijn supervriendelijk. Alleen als je in Thamel komt (de toeristenwijk van Kathmandu) krijg je het gevoel dat jij de wandelende bankrekening bent; niemand vraagt iets aan je zonder dat die iets van je moet. Maar afgezien van dat zijn Nepalezen best aardige lui.